greek flora

Μικρές ιστορίες από την ελληνική χλωρίδα

Δημοσιεύτηκε 1/12/2013 8:51:53 μμ από Βαγγέλης Παπιομύτογλου

30/7/2015
Ο Stachys virgata είναι γνωστός από λίγες συλλογές που χρονολογούνται πριν από το 1844. Το είδος επανευρέθη από τους Θεοφάνη Κωνσταντινίδη και Λευτέρη Καλπουτζάκη το 2005, 161 χρόνια μετά την πρώτη του ανακάλυψη. Έχουν εντοπιστεί 18 πληθυσμοί στα όρη Πάρνωνας και Μαδάρα στην Ανατολική Πελοπόννησο, με ένα σύνολο 355 ατόμων. Οι περισσότεροι απ΄αυτούς έχουν λιγότερα απο 20 φυτά, συνήθως 5-10. Στο Κρυονέρι υπάρχει μόνο ένα φυτό. Πολοί πληθυσμοί είναι κοντά ή μέσα σε Ελαιώνες ή σε εξοχικά σπίτια και κινδυνεύουν από ξερίζωμα ή ζιζανιοκτόνα. Για παράδειγμα ο πληθυσμός στην τοποθεσία Άγιος Γεώργιος των Πουλήθρων ψεκάστηκε με ζιζανιοκτόνα και ξεράθηκε μετά την εύρεση του (2005). Σε έναν άλλο μικρό πληθυσμό, στα Πούληθρα επίσης, ξεριζώθηκαν 2 από τα 3 φυτά από τους υπαλλήλους του δήμου σε καθάρισμα του δρόμου. Τα σπέρματα του, κούφια σε ποσοστό 90-95%, έχουν πολύ μικρό βαθμό φυτροτικότητας. Τέλος, 6 φυτά από παραφυάδες που φυτεύτηκαν στο βιότοπό τους, στο Κρυονέρι, δεν επιβίωσαν. 
(ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΛΠΟΥΤΖΑΚΗΣ)

9/6/2015
Συχνά οι ιδιοτροπίες της φύσης δημιουργούν ανεξήγητα φαινόμενα που εξάπτουν τη φαντασία. Ένα τέτοιο φαινόμενο αφορά και στο μαστιχόδενδρο, μια ποικιλία του σχίνου (Pistacia lentiscus cv. chia) που δίνει ένα αρωματικό ρετσίνι, τη φημισμένη μαστίχα. Ενώ ο σχίνος φύεται σχεδόν παντού, το μαστιχόδενδρο ευδοκιμεί αποκλειστικά στη νότια Χίο. Όσες προσπάθειες έγιναν για να καλλιεργηθεί έξω από το νησί, στην Ελλάδα αλλά και αλλού, ήταν αποτυχημένες! (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΙΟΜΥΤΟΓΛΟΥ)

19/1/2014
H Τοιχογραφία του "γαλάζιου πουλιού" (περίπου 1550 π.Χ.) στην Κνωσσό αναπαριστά με κομψό και ζωντανό τρόπο μια υπέροχη φυσιοκρατική σκηνή. Μια σειρά από φυτά πλαισιώνουν την χαλκοκουρούνα που κυριαρχεί στο κέντρο. Ξεχωρίζουν ίριδες (Iris unguicilaris subsp. cretensis) άγριες τριανταφυλλιές και κατά τον Έβανς κάποιο ψυχανθές (μπιζέλι ή βίκος). Σε πρόσφατη μελέτη η τριανταφυλλιά ταυτοποιήθηκε με την Rosa pulverulenta ενώ το “ψυχανθές” αναγνωρίστηκε ως Salvia triloba (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΙΟΜΥΤΟΓΛΟΥ)

10/1/2014
Είναι Μάης του 1983 όταν μια ομάδα Ελβετών και Γερμανών βοτανικών ανακαλύπτει ένα περίεργο σκιαδανθές στις δολίνες του Ψηλορείτη. Δεν μοιάζει με κανένα γνωστό είδος και έτσι συλλέγουν υλικό και αρχίζουν να το μελετούν αντιλαμβανόμενοι πως πρόκειται για κάτι μοναδικό. Πριν γίνει η επιστημονική δημοσίευση το 1990, ένας από τους μελετητές, ο Horst Risse, πεθαίνει και το θλιβερό γεγονός οδηγεί τους υπόλοιπους να δώσουν στο νέο μονοτυπικό γένος το όνομά του. Η Horstrissea dolinicola έχει γεννηθεί! (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΙΟΜΥΤΟΓΛΟΥ)

29/12/2013
Moneses uniflora. Το σπάνιο αυτό φυτό για την Ελλάδα φαίνεται να έχει εμμονή με τη μοναδικότητα. Είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος του (μονοτυπικού) γένους Moneses, φέρει ένα και μοναδικό κατανεύον άνθος (uni-flora) και λαχταρά τη μοναξιά (Moneses από το μόνος και το ρήμα ίημι = επιθυμώ, λαχταρώ). (ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΟΥΛΑ)

22/12/2013

H Euphorbia sultan-hassei απαντά μόνο στα φαράγγια της Ίμπρου και της Αράδαινας, στα νότια των Λευκών Ορέων. Το όνομα δεν αναφέρεται σε κάποιο σουλτάνο αλλά στον καθηγητή Hans Runemark, σπουδαίο ερευνητή της ελληνικής χλωρίδας και ειδικά του Αιγαίου. Sultan hassei τον αποκαλούσαν μεταξύ τους οι φοιτητές του και αυτό χρησιμοποίησε ο Arne Strid και οι συνεργάτες του για να τον τιμήσουν όταν περιέγραψαν το είδος το 1989. (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΙΟΜΥΤΟΓΛΟΥ)

16/12/2013

H Centaurea poculatoris, που περιγράφηκε μόλις το 1967 από τον Greuter, είναι ένα πολύ σπάνιο φυτό της Κρήτης και απαντά μόνο σε δυο μικρά φαράγγια στα NA των Λευκών Ορέων. Το όνομά της, που προέρχεται από το λατινικό poculus =  κύπελλο, αποτελεί εκλατινισμό του γερμανικού becher, που σημαίνει επίσης κύπελλο και αναφέρεται στον ελβετό βοτανολόγο Alfred Becherer (1897-1977) και όχι στο σχήμα του άνθους, όπως λανθασμένα έχει αναφερθεί. (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΙΟΜΥΤΟΓΛΟΥ)

8/12/2013
Η Γιανκέα του Χελδράιχ (Jankaea heldreichii) είναι ενδημικό φυτό του Ολύμπου και αποτελεί το μοναδικό είδος του ομώνυμου γένους. Φύεται σε σκιερά ασβεστολιθικά βράχια που διατηρούν ένα είδος τροπικού μικροκλίματος. Η παρουσία του παραπέμπει σε μια εποχή που στην Ευρώπη επικρατούσε τροπικό κλίμα.Το πρωτοβρήκε το 1851 ο Γερμανός βοτανικός Θεόδωρος Χελδράϊχ. Την περιγραφή του φυτού έκανε ο Ελβετός βοτανικός Εδμόνδος Μπουασιέ και του έδωσε την ονομασία «Γιανκέα» από το όνομα του Βίκτορα Γιάνκα (Victor Janka), επιμελητή του ερμπάριου (φυτολογίου) της Βουδαπέστης(ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΗΤΙΔΗΣ)

1/12/2013

Οι καρποί της Legousia speculum veneris είναι τόσο λαμπεροί που μοιάζουν με κομμάτια σπασμένου γυαλιού. Η εικόνα τους λοιπόν, είναι εκείνη που παρέπεμψε τον, με κλασική παιδεία, Ληναίο στο μύθο του καθρέφτη της Αφροδίτης. Σύμφωνα με το μύθο ο καθρέπτης έσπασε σε μικρά κομμάτια όταν ο Έρωτας προσπάθησε να τον αποσπάσει από τα χέρια ενός θνητού. (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΙΟΜΥΤΟΓΛΟΥ)

24/11/2013
Η Campanula topaliana ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της Σοφίας Τοπάλη (1900-1944), μιας σπουδαίας ελληνίδας βοτανικού. Το υλικό που συνέλεξε, κυρίως τη δεκαετία του 30,  βρίσκεται στο Barbey-Boissier-Herbarium της Γενεύης.  Η Σοφία Τοπάλη κατηγορήθηκε για αντιστασιακή δράση και κρεμάστηκε το 1944 από τους γερμανούς και τους συνεργάτες τους, στην πλατεία του χωριού Άνω Λεχώνια στο Πήλιο. 
(ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΙΟΜΥΤΟΓΛΟΥ)


greekflora.gr
-----